Widziany na ulicy kot od razu kojarzony jest ze zwierzęciem bezdomnym. Jest to jednak błędne. Nie każdy kot żyjący na wolności to kot bezdomny. Część z nich to koty wolno żyjące. Zwierzęta bezdomne to zwierzęta domowe lub gospodarskie, które uciekły, zabłąkały się lub zostały porzucone przez właściciela. Koty wolno żyjące to nieudomowione zwierzęta, które poprzez wielopokoleniową bezdomność stały się zdziczałe. Mimo wszystko pozostają one zależne od człowieka.
Status kota wolno żyjącego, czyli zwierzęcia dzikiego określa ustawa z dnia 21.08.1997r. o Ochronie Zwierząt. Zgodnie z nią zwierzęta dzikie to te nieudomowione, żyjące w warunkach niezależnych od człowieka. Stanowią one dobro ogólnonarodowe i powinny mieć zapewnione warunki rozwoju i swobodnego bytu. Podlegają ochronie prawnej, zgodnie z którą nie mogą być przeganiane, wyłapywane czy przesiedlanie. Mają prawo przebywać w miejscu bytowania populacji. Prawny obowiązek sprawowania opieki nad kotami wolno żyjącymi spoczywa na gminie.
Naruszenie przepisów ustawy o Ochronie Zwierząt i znęcanie się nad zwierzętami jest zagrożone karą grzywny do 100 tyś złotych, ograniczenia lub pozbawienia wolności do lat 3.
Koty wolno żyjące stanowią niezmiernie ważny i pożyteczny element ekosystemu miejskiego. Są naturalnymi wrogami myszy i szczurów, hamują ekspansję gryzoni i rozprzestrzenianie się przenoszonych przez nie chorób, które mogą być groźne dla ludzi. Dlatego też ludzie powinni zapewnić kotom wolno żyjącym poszanowanie, ochronę i opiekę. Takie wsparcie potrzebne im jest szczególnie zimą.
1. Dokarmiać koty w miejscu bytowania lub wspierać karmicieli odpowiednią karmą.
2. Zapewnić schronienie np. stawiając budkę.
3. Przestrzegać ich praw do życia na wolności.
4. Nie przepędzać, nie przeganiać, nie przenosić z miejsc bytowania.
4. Organizować pomoc i zawiadamiać o złym traktowaniu organy ścigania.
5. Edukować i informować innych o tym, że koty wolno żyjące, mają prawo żyć na wolności.